Tο Μοναστήρι της Ζέρμας (παλιό όνομα οικισμού Πλαγιάς) αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα μοναστικά ιδρύματα της ευρύτερης περιοχής της Κόνιτσας. Βρίσκεται σε απόσταση περίπου 40 χιλιομέτρων από την Κόνιτσα, κοντά στον νέο οικισμό Πλαγια. Το μνημείο ανήκει στον τύπο του δικιόνιου σταυροειδούς εγγεγραμμένου ναού με νάρθηκα. Σύμφωνα με την κτητορική επιγραφή ανακαινίσθηκε το 1656 και τοιχογραφήθηκε από τους Λινοτοπίτες ζωγράφους Νικόλαο και Γεώργιο (1685). Στο εσωτερικό του κυρίως ναού διατηρείται αποσπασματικά ο τοιχογραφημένος διάκοσμος των Λινοτοπιτών ζωγράφων Νικολάου και Γεωργίου ενώ μεταγενέστερες είναι οι τοιχογραφίες του νάρθηκα. Το καθολικό της μονής περιβαλλόταν από κελιά, ερειπωμένα σήμερα και από περίβολο, η είσοδος στον οποίο γίνονταν με μία τοξωτή και δίφυλλη ξύλινη πόρτα. Η πύλη κατασκευάστηκε κατά τη β΄ ανακαίνιση της μονής από τον Πυρσογιαννίτη ιερομόναχο Παρθένιο το χρονικό διάστημα 1800-1819.

Το μνημείο αναστηλώθηκε πρόσφατα  από τη Διεύθυνση Αναστήλωσης του Υπουργέιου Πολιτισμού και την Περιφέρεια Ηπείρου.

Αθηνά Ζωγάκη