Χωροι & μνημεια Μονή Αγίας Παρασκευής, Μονοδένδρι Ζαγορίου
Η μονή της Αγίας Παρασκευής βρίσκεται σε μικρή απόσταση από το Μονοδένδρι Ζαγορίου, στο χείλος του φαραγγιού του Βίκου.
Το καθολικό είναι ένας μικρός μονόχωρος ξυλόστεγος ναός, με ημικυκλική αψίδα στα ανατολικά και νάρθηκα στα δυτικά. Κτίστηκε και ιστορήθηκε στα 1414, σύμφωνα με την κτητορική επιγραφή, πάνω από την θύρα στο δυτικό τοίχο. Νεώτερη κατασκευή θεωρείται ο νότιος τοίχος του καθολικού, που πρέπει να καταστράφηκε κάποια στιγμή πριν από τα μέσα του 17ου αιώνα.
Οι τοιχογραφίες του 1414, ένα από τα λίγα σύνολα του πρώιμου 15ου αιώνα που σώζονται στην Ήπειρο, σχετίζονται με τα σύγχρονα καλλιτεχνικά ρεύματα της δυτικής Μακεδονίας. Καλύπτουν τον ανατολικό, το βόρειο και το δυτικό τοίχο του ναού. Στην κόγχη της αψίδας του Ιερού Βήματος εικονογραφείται η μορφή της Παναγίας Βλαχερνίτισσας. Στο ανώτερο τμήμα των τοίχων υπάρχουν Ευαγγελικές σκηνές, και στο κατώτερο ολόσωμοι άγιοι.
Νεώτερες (1689) είναι οι τοιχογραφίες του νότιου τοίχου, ενώ αδιευκρίνιστης χρονολογίας παραμένουν οι δυσδιάκριτες, λόγω πυκνής αιθάλης, τοιχογραφίες στον ανατολικό τοίχο του νάρθηκα.
Σωτήριος Χαραλάμπους