Χωροι & μνημεια Ναός των Ταξιαρχών στην Κωστάνιανη
Ο ναός των Ταξιαρχών Κωστάνιανη, κτισμένος στο σπάνιο αρχιτεκτονικό τύπο του τρίκλιτου σταυρεπίστεγου, με υψηλής καλλιτεχνικής ποιότητας τοιχογραφίες τέλους του 13ου – αρχών 14ου αιώνα αποτελεί πιθανόν καθίδρυμα αξιωματούχου με υψηλή θέση στην ιεραρχία του «Δεσποτάτου» της Ηπείρου.
Το εικονογραφικό πρόγραμμα περιλαμβάνει ευχαριστιακά θέματα, ευρύ χριστολογικό κύκλο, σκηνές από το βίο της Παναγίας, συνεπτυγμένο κύκλο συνδεόμενο με τους αγγέλους και πλήθος αγίων, ιεραρχών, διακόνων, μαρτύρων, ασκητών, προφητών και υμνωδών.
Οι τοιχογραφίες του ναού των Ταξιαρχών χαρακτηρίζονται από συγκερασμό συντηρητικών και προοδευτικών στοιχείων, γεγονός που δηλώνει την προσκόλληση στις παραδόσεις του τέλους του 12ου αιώνα. Από την άλλη, η αντίληψη που διέπει τις μορφές των ολόσωμων αγίων, η τάση για προβολή της τρίτης διάστασης στα αρχιτεκτονήματα και στην επίπλωση στις απεικονίσεις των ευαγγελιστών, τα κλασικιστικής έμπνευσης διακοσμητικά ανάγλυφα μετάλλια με στηθαίες μορφές αγίων, προσεγγίζουν το μνημείο σε έργα του τέλους του 13ου – αρχών 14ου αιώνα.
Η αφιέρωση του ναού στους Αρχαγγέλους, εντάσσεται στη γενικότερη τάση των ντόπιων αξιωματούχων για μίμηση συμπεριφορών και πρακτικών των δεσποτών της Άρτας και των Ιωαννίνων.
Πολυξένη Δημητρακοπούλου