Στο πλαίσιο του εορτασμού των Ευρωπαϊκών Ημερών Πολιτιστικής Κληρονομιάς 2023, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων υλοποίησε τέσσερις εκπαιδευτικές δράσεις και μία ψηφιακή δράση.
α. Η πρώτη δράση με τίτλο «Στον Σοφρά τ’ Αλή Πασά» υλοποιήθηκε την Πέμπτη 21/09/2023 με τη συμμετοχή των μαθητών της Ε’ τάξης του 9ου Πειραματικού Δημοτικού Σχολείου Ιωαννίνων Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης στην Αίθουσα Πολλαπλών Χρήσεων του Ιτς Καλέ στο πλαίσιο του έργου «Μαγειρεύοντας στην Ήπειρο, 100.000 χρόνια». Οι μαθητές έμαθαν για τις διατροφικές συνήθειες του Αλή Πασά και των θρησκευτικών κοινοτήτων των Ιωαννίνων (Εβραίων, Μουσουλμάνων, Χριστιανών) του 19ου αιώνα, με άξονα την τοπική, οθωμανική κουζίνα μέσα από τη βιωματική μάθηση. Αναγνώρισαν μπαχαρικά και καφέδες μέσω της όσφρησης, ήρθαν σε επαφή με αντίγραφα αντικειμένων και μέσα από το επιτραπέζιο παιχνίδι «Αλή Ταμπού» συνεργάστηκαν για να περιγράψουν λέξεις που έμαθαν καθ’ όλη τη διάρκεια του προγράμματος. Θερμές ευχαριστίες στους εκπαιδευτικούς και στους συμμετέχοντες εκπαιδευτικούς για την αγαστή συνεργασία.
β. Η δεύτερη δράση με τίτλο «Πιες καφέ και θα με θυμηθείς» υλοποιήθηκε σε συνεργασία με το Κέντρο Ημέρας Άνοιας Ιωαννίνων και τη Λέσχη Γαστρονομίας Ηπείρου στο πλαίσιο του έργου «Μαγειρεύοντας στην Ήπειρο, 100.000 χρόνια». Η δράση αφορούσε τη διατροφή των οθωμανικών χρόνων κατά την περίοδο του Αλή πασά στα Ιωάννινα μέσα από μία βιωματική και πολυαισθητηριακή προσέγγιση προσαρμοσμένη για άτομα με άνοια. Χωρίστηκε σε δύο ημέρες, έπειτα από επικοινωνία με το προσωπικό του Κέντρου Ημέρα Άνοιας Ιωαννίνων. Στις 14/09/2023 η δράση υλοποιήθηκε με άτομα σε προχωρημένη άνοια, ενώ στις 22/09/2023 πραγματοποιήθηκε σε άτομα με άνοια σε αρχικό και μεσαίο στάδιο. Και οι δύο ομάδες ανταποκρίθηκαν θετικά και με πολλή «όρεξη». Μάλιστα, με αφορμή τον καφέ, κάποιοι θυμήθηκαν και μοιράστηκαν ιστορίες από το παρελθόν με το πώς άλεθαν και έψηναν τον ρεβυθοκαφέ και τον κριθαροκαφέ. Μετά το τέλος του προγράμματος, οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να μαγειρέψουν με τη βοήθεια της Λέσχης Γαστρονομίας Ηπείρου. Και οι δύο δράσεις υλοποιήθηκαν στο Κέντρο Ημέρα Άνοιας Ιωαννίνων. Ιδιαίτερες ευχαριστίες στο Κέντρο Άνοιας Ημέρας Ιωαννίνων και στη Λέσχη Γαστρονομικής Ηπείρου για την εξαίρετη συνεργασία.
γ. Η τρίτη δράση με τίτλο «Κυριακή στο οθωμανικό μαγειρειό!» υλοποιήθηκε το Σάββατο 23/09/2023 στο πλαίσιο του έργου «Μαγειρεύοντας στην Ήπειρο, 100.000 χρόνια». Η δράση περιλάμβανε ιστορική περιήγηση στα οθωμανικά μαγειρεία της πόλης των Ιωαννίνων με άξονα τις διατροφικές συνήθειες των τριών θρησκευτικών κοινοτήτων (Εβραίων, Μουσουλμάνων, Χριστιανών). Η διαδρομή ξεκίνησε από το Πνευματικό Κέντρο Ιωαννίνων, συνεχίστηκε με μία μικρή στάση στη σκάλα και ολοκληρώθηκε με στάσεις Μέσα στο Κάστρο (Μουσείο Αργυροτεχνίας, Ιτς Καλέ και Ακρόπολη Ασλάν Πασά). Οι συμμετέχοντες απόλαυσαν τη διαδρομή, μύρισαν μπαχαρικά και καφέδες, μοιράστηκαν τις δικές τους ιστορίες και έπαιξαν «Αλή Ταμπού». Στο τέλος, πήραν μαζί τους τρεις διαφορετικές συνταγές και απόλαυσαν ένα γευστικό σιροπιαστό. Ιδιαίτερες ευχαριστίες στα «Ζαχαροπλαστεία Μάντζιος» για την ευγενική χορηγία σιροπιαστών γλυκών.
δ. Η τέταρτη δράση με τίτλο «Ασημένια Γιάννενα. Η παράδοση της αργυροτεχνίας από το παρελθόν στο παρόν» υλοποιήθηκε την Πέμπτη 28/09/2023 με τη συμμετοχή των μαθητών της Ε’ τάξης του Εκπαιδευτηρίου Όλγας Ντότη-Οικονόμου στο «Θησαυροφυλάκιο» και στην Αίθουσα Πολλαπλών Χρήσεων του Ιτς Καλέ. Οι μαθητές έμαθαν την ιστορία της αργυροτεχνίας στην πόλη των Ιωαννίνων από τη βυζαντινή περίοδο έως σήμερα, καθώς και τις τεχνικές και τα αντικείμενα. Επίσης, οι μαθητές ξεναγήθηκαν στην αργυρών στο «Θησαυροφυλάκιο» του Βυζαντινού Μουσείου Ιωαννίνων, έπαιξαν ένα επιτραπέζιο εκπαιδευτικό παιχνίδι και τέλος, πραγματοποίησαν μια βιωματική χειροτεχνική δραστηριότητα.
ε. Η ψηφιακή δράση με τίτλο «Μαγειρεύοντας στην Ήπειρο… κεφτέδες και spoutsipountzia» αποτελεί ένα άρθρο με θέμα την χριστιανική και την εβραϊκή, ρωμανιώτικη κουζίνα των Ιωαννίνων. Για τις ανάγκες του άρθρου η κα. Δανάη Τσουκανέλη-Αλεξίου και η κα. Αλέγρα Μάτσα παραχώρησαν συνεντεύξεις και αφηγήθηκαν αγαπημένες γεύσεις και συνταγές από τα Γιάννενα των παιδικών τους χρόνων. Μπορείτε να διαβάσετε το άρθρο εδώ:
https://efaioa.gr/%ce%bc%ce%b1%ce%b3%ce%b5%ce%b9%cf%81…/
Η Αναπληρώτρια Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων
Βαρβάρα Ν. Παπαδοπούλου
Δρ Αρχαιολόγος