Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων σας παρουσιάζει τις (4) τέσσερις, «νόστιμες» μουσειοσκευές του εκπαιδευτικού προγράμματος «Μαγειρεύοντας στην Ήπειρο, 100.000 χρόνια». Το πρόγραμμα αφορά τις διατροφικές συνήθειες στον χώρο της Ηπείρου από την παλαιολιθική εποχή έως και τα οθωμανικά χρόνια και το εκπαιδευτικό υλικό του χωρίζεται σε τέσσερις μουσειοσκευές με τις εξής θεματικές: α) διατροφή παλαιολιθικής περιόδου, β) διατροφή αρχαιότητας, γ) διατροφή βυζαντινής περιόδου και δ) διατροφή οθωμανικής περιόδου. Οι μουσειοσκευές απευθύνονται σε μαθητές της Ε΄και Στ΄τάξης του Δημοτικού, καθώς και σε όλες τις τάξεις του Γυμνασίου (Α’ – Γ’).
Η Πράξη «Μαγειρεύοντας στην Ήπειρο, 100.000 χρόνια» εντάχθηκε στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση 2014-2020».
«Ως το μεδούλι»
Η μουσειοσκευή αφορά στη διατροφή κατά την παλαιολιθική εποχή στην Ήπειρο (περ. 250.000-10.000/9.000 χρόνια πριν) και συγκεκριμένα η πρόσκτηση μέσω της τροφοσυλλογής και του κυνηγιού, η επεξεργασία της τροφής μέσω της φωτιάς και των εργαλείων και η «συντήρηση» μέσω π.χ. της ώχρας ή και του ψησίματος.
Η μουσειοσκευή περιλαμβάνει:
- Μία (1) τρισδιάστατη κατασκευή φωτιάς
- Ένα (1) αντίγραφο φάλαγγας ζώου με μήκος περ. 3,5 εκ.
- Ένα (1) αντίγραφο φάλαγγας ζώου με μήκος περ. 6 εκ.
- Ένα (1) αντίγραφο μακρού οστού ζώου με μήκος περ. 14 εκ.
- Ένα (1) αντίγραφο αιχμής δόρατος με μήκος περ. 6 εκ.
- Ένα (1) αντίγραφο δοντιού ρινόκερου
- Ένα (1) βαζάκι ώχρας
- Ένα (1) Usb stick
- Ένα (1) πουγκί με πυριτόλιθους
- Δύο (2) πειραματικά εργαλεία
- Τριάντα οχτώ (38) κάρτες 20Χ20 εκ.
- Ένα (1) χάρτη επιδαπέδιο 120 Χ 137 εκ.
- Ένα (1) έντυπο οδηγιών 16 σελίδων
- Ένα (1) φάκελο για την αποθήκευση των φύλλων αξιολόγησης
- Φύλλο αξιολόγησης για τον/την εκπαιδευτικό
«Στα μαγειρεία των Απειρωτάν»
Η θεματική αφορά στα στάδια της καθημερινής διατροφής στον δημόσιο και ιδιωτικό χώρο από τη νεολιθική έως τη ρωμαϊκή περίοδο, μέσα από τις διαδικασίες παραγωγής και επεξεργασίας των υλικών, του τρόπου μαγειρέματος, συντήρησης, αποθήκευσης και απόρριψης της τροφής. Έμφαση δίνεται στα οργανικά κατάλοιπα (απανθρακωμένοι σπόροι οσπρίων, σιτηρών κτλ.) και στο αρχαιολογικό υλικό (μαγειρικά σκεύη, εργαλεία κτλ.), τα οποία επιτρέπουν την αναφορά σε συγκεκριμένα τοπικά προϊόντα, γνωστά ήδη κατά τους αρχαίους χρόνους στην Ήπειρο.
Η μουσειοσκευή περιλαμβάνει:
- Ένα (1) αντίγραφο θηλάστρου με ύψος 5,3 εκ. και διάμετρο βάσης 4,3 εκ.
- Ένα (1) αντίγραφο χρηστήριου ελάσματος με μήκος 9,3 εκ., πλάτος 2,7 εκ. και πάχος 1,3 εκ.
- Ένα (1) αντίγραφο πινακίου με ύψος 4,7 εκ. και διάμετρο 23 εκ.
- Ένα (1) αντίγραφο προϊστορικής κύλικας με ύψος 15,1 εκ., βάση 5,4 εκ. και στόμιο 7,4 εκ.
- Ένα (1) αντίγραφο ηθμού με μήκος 19 εκ. και διάμετρο 8,4 εκ.
- Ένα (1) αντίγραφο αγκιστριού με ύψος 4,4 εκ.
- Ένα (1) χάρτη επιδαπέδιο 120 Χ 137 εκ.
- Ένα (1) Usb stick
- Ένα (1) έντυπο οδηγιών 16 σελίδων
- Ένα (1) φάκελο για την αποθήκευση των φύλλων αξιολόγησης
- Φύλλο αξιολόγησης για τον/την εκπαιδευτικό
- Έξι (6) αριθμημένα βαζάκια με όσπρια και δημητριακά
- Ένα (1) μενού 20 Χ 40 εκ.
- Τριάντα μία (31) κάρτες 20Χ20 εκ.
«Βυζαντινές Λιχουδιές»
Η μουσειοσκευή αφορά στα στάδια της καθημερινής διατροφής σ’ ένα νοικοκυριό της Ηπείρου, καθώς και στις μοναστικές τράπεζες από την παλαιοχριστιανική έως τη μεταβυζαντινή περίοδο. Αναλύονται οι διαδικασίες παραγωγής, επεξεργασίας, ο τρόπος μαγειρέματος, η συντήρηση και αποθήκευση της τροφής. Έμφαση δίνεται στο αρχαιολογικό υλικό (μαγειρικά σκεύη, ψηφιδωτά, τοιχογραφίες κτλ.) και γίνεται αναφορά σε συγκεκριμένα τοπικά προϊόντα, γνωστά ήδη κατά τους βυζαντινούς χρόνους στην Ήπειρο.
Η μουσειοσκευή περιλαμβάνει:
- Ένα (1) χάρτη επιδαπέδιο 120 Χ 137 εκ.
- Ένα (1) Usb stick
- Ένα (1) έντυπο οδηγιών 16 σελίδων
- Ένα (1) φάκελο για την αποθήκευση των φύλλων αξιολόγησης
- Φύλλο αξιολόγησης για τον/την εκπαιδευτικό
- Δώδεκα (12) αριθμημένα βαζάκια με όσπρια, δημητριακά και μπαχαρικά
- Ένα (1) αντίγραφο σφραγίδας άρτου με διάμετρο 5,5 εκ. και ύψος 3,5 εκ.
- Είκοσι τρεις (23) κάρτες 20Χ20 εκ.
- Δεκατρείς (13) κάρτες 15Χ10 εκ.
- Μία (1) επιφάνεια twister 120 Χ 180 εκ. μαζί με ένα (1) ρολόι με δείκτη
«Στον σοφρά τ’ Αλή Πασά»
Η μουσειοσκευή αφορά στις διατροφικές συνήθειες του Αλή Πασά και των θρησκευτικών κοινοτήτων των Ιωαννίνων (Εβραίων, Μουσουλμάνων, Χριστιανών) του 19ου αιώνα, με άξονα την τοπική, οθωμανική κουζίνα. Παρουσιάζονται οι δημόσιοι χώροι αλληλεπίδρασης των συγκεκριμένων κοινοτήτων, που συνδέονται με το φαγητό (παζάρι, αγορά, καφενές), σύμφωνα με τα στοιχεία που αντλούνται από τα κείμενα Ευρωπαίων περιηγητών του 19ου αιώνα και από τα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα (τζαμιά, οθωμανικά μαγειρεία, αρχοντικά κ.α.).
Η μουσειοσκευή περιλαμβάνει:
- Δύο (2) ζάρφια
- Ένα (1) μπρικολέγενο και το πιάτο του
- Ένα (1) κυκλικό ταμπλό διαμέτρου 70 εκ.
- Τέσσερις (4) κυκλικές κάρτες διαμέτρου 18 εκ.
- Πέντε (5) κυκλικές κάρτες διαμέτρου 15 εκ.
- Δεκαέξι (16) κάρτες 20Χ20 εκ.
- Ένας (1) χάρτης 70 Χ 100 εκ.
- Μια (1) επιφάνεια τιμοκατάλογος 25 Χ 60 εκ.
- Ένα (1) Usb stick
- Ένα (1) έντυπο οδηγιών 16 σελίδων
- Ένα (1) φάκελο για την αποθήκευση των φύλλων αξιολόγησης
- Φύλλο αξιολόγησης για τον/την εκπαιδευτικό
- Δώδεκα (12) αριθμημένα βαζάκια με όσπρια, δημητριακά, μπαχαρικά, καφέδες
- Ένα (1) έντυπο 16 σελ. 23 Χ 15 εκ.
Συντελεστές
Γενική Επιμέλεια
Βαρβάρα Ν. Παπαδοπούλου, Δρ Aρχαιολόγος
Αναπληρώτρια Προϊσταμένη Εφορείας Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων
Επιστημονική Επιμέλεια
Παλαιολιθική Εποχή
Ελένη Κοτζαμποπούλου, Δρ Aρχαιολόγος
Αρχαιότητα
Παρασκευή Γιούνη, Δρ Aρχαιολόγος
Ιουλία Κατσαδήμα, Δρ Aρχαιολόγος
Ελένη Βασιλείου, Δρ Aρχαιολόγος
Αγγελική Πανάτση, ΜSc Aρχαιολόγος-Μουσειολόγος
Βυζαντινή Εποχή
Αθηνά Ζωγάκη, ΜΑ Aρχαιολόγος
Οθωμανική Εποχή
Σταματία Κορτζή, Aρχαιολόγος
Οργάνωση – Επιμέλεια Εκπαιδευτικού Περιεχομένου
Έλενα Ζιάβρα, ΜΑ Αρχαιολόγος – Μουσειολόγος
Χριστίνα Κωτσοπούλου, ΜΑ Αρχαιολόγος – Μουσειολόγος
Αισθητική επιμέλεια, εικονογράφηση, γραφιστικός σχεδιασμός και επιμέλεια παραγωγής
Mulo creative lab
Βιβλιοδεσία-ειδικές κατασκευές
Κώστας Μπουντούρης
Αντίγραφα Ρητίνης
Βασίλης Σκουρμπούτης
Ειδικές Εκτυπώσεις
Apolyto creative spot
Φωτόλιο γραφικές τέχνες
Ομάδα Διοίκησης Έργου (ΟΔΕ)
Βαρβάρα Ν. Παπαδοπούλου, Δρ Aρχαιολόγος
Παρασκευή Γιούνη, Δρ Αρχαιολόγος
Ιουλία Κατσαδήμα, Δρ Αρχαιολόγος
Ελένη Βασιλείου, Δρ Αρχαιολόγος
Σοφία Κίγκα, ΜΑ Αρχαιολόγος-Μουσειολόγος
Νίκος Κυραμάριος, Διοικητικός
Λογιστική Υποστήριξη Έργου
Μαρία Τσιούνη, Λογίστρια
Μαρία Χαριτοπούλου, Λογίστρια
Φωτογραφικό Αρχείο
Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων, Εφορεία Αρχαιοτήτων Άρτας, Εφορεία Αρχαιοτήτων Θεσπρωτίας, Εφορεία Αρχαιοτήτων Πρέβεζας, Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών έργων Ηπείρου, Βορείου Ιονίου και Δυτικής Μακεδονίας, Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδας, Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς, Εταιρεία Ηπειρωτικών Μελετών (Ε.Η.Μ.), Χαρητάκης Παπαϊωάννου, Κώστας Ζήσης, Gilbert Marshall
Η αναπληρώτρια προϊσταμένη της Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων
Δρ Αρχαιολόγος
Βαρβάρα Ν. Παπαδοπούλου
